Poświęcimy się wyłącznie i ściśle pracy naukowej i kulturalnej, czy to w filozofii, naukach przyrodniczych czy społecznych (…)
BRONISŁAW MALINOWSKI
Pierwszy Prezes
Polski Instytut Naukowy w Ameryce (PIN) został założony w 1942 roku przez niewielką grupę polskich naukowców w czasie niemieckiej okupacji terytorium państwa polskiego. Celem nowo powstałej organizacji było propagowanie rodzimej nauki, kultury i sztuki. Mimo upływu czasu PIN wciąż kieruje się zasadami, jakie przyświecały mu na początku działalności. Kiedy pomyślimy o założycielach PIN, ludziach takich jak wybitny antropolog i pierwszy prezes organizacji, Bronisław Malinowski, czy pierwszy dyrektor wykonawczy, znakomity historyk – Oskar Halecki, a także o okolicznościach, w jakich powstała nowa instytucja, nie powinien dziwić fakt, że tymi fundamentalnymi zasadami były niezależność i uczciwość. Sponsorowana przez różne instytucje praca w dziedzinie sztuki i nauki, a szerzej – w dziedzinie kultury, w której niezależne myślenie jest niezbędne dla wprowadzania innowacji, nie była w czasie okupacji w Polsce możliwa, a w latach powojennego komunizmu znacznie utrudniona. Te historyczne okoliczności wymogły na „polskiej akademii na uchodźstwie”, by na stałe zadomowiła się w Ameryce Północnej. Choć mogłoby się wydawać, że wraz z końcem komunizmu obawy o niezależność pracy naukowej i twórczej stały się nieistotne, to jednak obecne czasy najwyraźniej je wskrzesiły i dostarczyły nowego uzasadnienia dla istnienia organizacji takiej jak PIN. Wspomniane już zasady mogą oczywiście wymagać reinterpretacji, by odpowiadając wymogom naszych czasów, broniły rzetelności badań naukowych i działań kulturalnych dotyczących Polski w taki sposób, który sam w sobie nie będzie postrzegany jako partyzancki. Nie oznacza to jednak, że stają się one mniej istotne. Utrzymanie delikatnej równowagi między rozumieniem tych zasad kiedyś i dzisiaj może nie być łatwe, jednak ma kluczowe znaczenie dla integralności naszej organizacji. Przywołując pewne tradycje PIN, należy jednocześnie zaznaczyć, że żyjemy w czasach zmian. Oczywiście PIN doświadczył zmian już wcześniej, m.in. w wymiarze jego amerykańskiej transformacji w środkowych dekadach zimnej wojny. Odnowienie współpracy między PIN i instytucjami o charakterze naukowym w Polsce po zakończeniu zimnej wojny także było przełomowym wydarzeniem, umożliwiającym organizację konferencji w Polsce, takich jak tegoroczna w Białymstoku, która gromadzi naukowców z Polski, Europy i Ameryki Północnej na prawdziwie transkontynentalnym spotkaniu poświęconym studiom polskim. W rezultacie dokonujących się wciąż zmian PIN doświadcza umiędzynarodowienia swojego członkostwa, zespołu współpracowników swojego sztandarowego czasopisma The Polish Review, a także swoich różnych działań, ułatwionych dzięki nowym wirtualnym technologiom, które przekraczają granice i oceany. Transformacja, którą obserwujemy w PIN, jest również transformacją pokoleniową, bowiem w zarządzie doszło do swoistej zmiany warty. Odkrywając więc naszą organizację na nowo i jednocześnie na nowo poświęcając się jej konstytutywnym zasadom, z ufnością patrzymy w przyszłość.
P R O F . R O B E R T B L O B A U M
Prezes PIN
