Świadectwa Cierpienia i Pamięci: Dokumenty Polskich Więźniów Niemieckich Obozów Zagłady
Wystawa prezentuje ponad 130 dokumentów z ponad kilku tysięcy certyfikatów Polaków – byłych więźniów niemieckich obozów śmierci, jakie przechowuje Archiwum PIASA w kolekcji No. 11 Dokumentacja Jerzego Ptakowskiego.
Chcemy w ten sposób zwrócić uwagę na krzywdy, jakie Niemcy wyrządzili Polsce i Polakom w szczególności. Musimy pamiętać, że wszystkie obozy zorganizowane zostały przez Niemców i były w istocie obozami zagłady. Bezpodstawne aresztowania obywateli Polskich w tym zwłaszcza duchowieństwa katolickiego i nieletnich dzieci, nawet jak na warunki prawa panuącego na okupowanych przez Niemców terenach, skazani bez wyroków sądu, grabież mienia, pseudonaukowe eksperymenty medyczne na więźniach (głównie na duchownych katolickich), zmuszanie do niewolniczej pracy m.in. w niemieckich firmach motoryzacyjnych, bicie i kary fizyczne, a wreszcie pojedyńcze zabójstwa przez niemieckich strażników i masowe egzekucje więźniów z polecenia dowódców.
Te krótkie historie ocalałych osób powinny być na nowo przeczytane właśnie dzisiaj, przez współczesne pokolenia. Po wielu latach od wojny Polska wciąż nie otrzymała żadnego zadośćuczynienia ze strony Niemiec, temat reparacji wojennych jest przez władze Niemieckie ignorowany, a niemiecka podręczniki szkolne temat zbrodni i odpowiedzialności pomijają.
Ciekawy wątek to udział Ukraińców w aresztowaniach Polaków np. przez ukraińskie oddziały kolaborujące z Niemcami i biorące udział w tłumieniu Powstania Warszawskiego i tzw. “czyszczeniu” poddających się dzielnic Warszawy.
Wystawę przygotowano w ramach zadania: Zabezpieczanie, opracowanie, digitalizacja i promocja zbiorów PIASA – etap IV.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.
Jan Adamiec
W niemieckich obozach śmierci od października 1939, łącznie przez 5 ½ roku.
Jan Andrzejewski
Aresztowanie na skutek “wsypy”, skazany za przynależność do Armii Krajowej.
Stefan Barbachowski
Aresztowany przez oficera Gestapo Danielczuka (Ukrainiec z pochodzenia); Dla dobra ojczyzny walczyłem – byłem zawsze i jestem Polakiem.
Helen Nellie Baran (Baron)
Za nauczanie języka angielskiego we Lwowie.
Eugeniusz Bielecki
Poza normalnym biciem przy którym złamano mi ręką kość nosową, wybite przednie zęby.
Marian Benet
Byłem w niewoli rosyjskiej, z której zbiegłem i po nawiązaniu kontaktów konspiracyjnych wstąpiłem do organizacji P.Z.P.
Do kraju nie wracam.
Władysław Brzozowski
Jako ksiądz przechodziłem przymusowe doświadczenia nerkowe i malaryczne.
Władysław Baranny
Przymusowo poddany doświadczeniom
Wincenty Bielicki
Do tajnej organizacji “Pomorski Gryf” należałem od 1940 r. W momencie wykrycia naszej kryjówki, w czasie ucieczki zostałem postrzelony przez Gestapo w prawe płuco i lewą rękę.
Stanisław Brański
Po ucieczce z obozu Majdanek 17.X.1942 i powrocie do Warszawy dalsza praca w organizacji podziemnej. W Powstaniu Warszawskim kompania “Stefan”.
Stefan Bączyk
Doświadczenia sepsis-flegmona. Na skutek tych zastrzyków musiałem się poddać 7. operacjom. Skutek tego taki, że dzisiaj staw lewego kolana jest prawie unieruchomiony.
Mieczysław Boreta
Jadąc z Warszawy w kierunku Piaseczna samochodem napotkaliśmy patrol żandarmerii niemieckiej, po strzelaninie przyjaciele zdołali ujść. Ja zostałem zatrzymany.
Danuta Bolimowska
Po oswobodzeniu [obozu w Holiszewie] przez polskich partyzantów przebywałam pod opieką Brygady Świętokrzyskiej.
Franciszek Bogucki
Jako pracownik umysłowy Miejskiego Zarządu w Lipnie byłem czynny w pracy społecznej i pracowałem w “Strzelcu”. Na tej zasadzie znany byłem jako Polak nienawidzący Niemców i dlatego mnie oskarżono.
Stanisław Ciemnoczołowski
Na emigracji zamierzam pracować. Do Polski powrócę, gdy odzyska niepodległość.
Kazimierz Chrabąszczewski
W roku 1941 zostałem na placu apelowym silnie kopnięty w prawe w kolano, że do dziś odczuwam bóle i upośledzenie w prawej nodze. Roszczę sobie prawo do odszkodowania za prace dla D.A.W. oraz za uraz cielesny!
Józefa Czujkiewicz
W czasie Powstania Warszawskiego, w czasie udzielania pomocy rannym.
Stanisław Antoni Czerwiński
W 1942 przymusowo wzięty zostałem na doświadczenia malarii w obozie Dachau i poddany przymusowemu szczepieniu przez prof. dr. Schillinga i jego asystenta dr. Brachtla.
Jan Czubak
[Aresztowany] przy zakupie środków żywnościowych dla siebie i kolegów. Posądzony o czarny handel.
Leon Czekalski
